De menselijke maat

De mensheid heeft de neiging om haar invloed op de omgeving enorm te overschatten. In werkelijkheid valt de invloed van het menselijk handelen in het niet bij de enorme krachten van de natuurlijke processen. Hier maken we een grove vergelijking tussen de totale hoeveelheid energie die de mensheid heeft geconsumeerd sinds de Industriële Revolutie en de hoeveelheid energie die nodig was voor een natuurlijk proces: het eindigen van een glaciale periode.
Het gaat hier niet om de wetenschappelijk exacte waardes van deze processen. Voor een gedeelte gebruiken we schattingen en benaderingen om de orde van grootte van de verschillen aan te geven.

Het einde van een glaciale periode

Op het dieptepunt van de afgelopen glaciale periode, ongeveer 25 duizend jaar geleden, waren de beide ijskappen van de Aarde samen 52 miljoen kubieke kilometer (5,2 x 10⁷ km³) groter dan tegenwoordig.
Een kubieke kilometer ijs weegt 919 miljard kilo (9,19 x 10¹¹ Kg).
Het totale gewicht van het gesmolten ijs was dus 5,2 x 9,19 x 10⁷ x 10¹¹ = 4,8 x 10¹⁹ Kg.

Het smelten van één kilo ijs kost 3,34 x 10⁵ Joule.


De energie die benodigd is voor het opwarmen van ijs van ongeveer -10 °C tot 0 °C en van water van 0°C tot 10 °C is minder dan 1% van deze hoeveelheid. Dit is kleiner dan de afrondingsfout en daarom laten we het buiten beschouwing.

Het energieverbruik van de mensheid sinds de Industriële Revolutie (1850)

In 2013 was de totale, wereldwijde energieconsumptie van de mensheid 5,67 x 10²⁰ Joule. In 1973 was die consumptie nog minder dan de helft van daarvan en hoe langer geleden, hoe lager het verbruik was.


Het lijkt veilig aan te nemen dat het totale energieverbruik van de mensheid sinds de Industriële Revolutie maximaal 100 maal het verbruik van 2013 bedraagt, dat wil zeggen 6 x 10²² Joule.


Een andere vergelijking: De totale bewezen reserves van fossiele brandstoffen bedragen het equivalent van 6,894 x 10¹² vaten ruwe olie. Ieder vat ruwe olie levert 6,1 10⁹ Joule energie. De totale hoeveelheid energie die is opgeslagen in de vorm van fossiele brandstoffen is dus 4,2 10²² Joule.
Het volkomen natuurlijke proces dat de ijskappen smolt aan het begin van het Holoceen verbruikte dus 380 maal de totale hoeveelheid energie die ligt opgeslagen in de vorm van fossiele brandstoffen.

Het energieverbruik van de mensheid is dus vrijwel irrelevant in vergelijking met de enorme hoeveelheden energie die benodigd zijn voor de natuurlijke processen die het klimaat op Aarde beheersen.